Nurkowanie techniczne przez długi czas było sportem zdominowanym przez mężczyzn, ale dziś widać postępujące zmiany. Szanse są coraz bardziej wyrównane, a możliwości rosną z dnia na dzień, więc również tutaj rośnie żeńska grupa. Ciężary butli, stage’y czy rebreatherów to to, czego większość kobiet najbardziej się obawia. Ale pojawiają się też inne pytania i wątpliwości.
Nie udało nam się trafić na polskie badania dotyczące wpływu głębokiego nurkowania na organizm kobiety, ale trafiliśmy na artykuł, który kilka kwestii doprecyzowuje, na ile to możliwe. Część informacji, to wnioski z badań przeprowadzonych pod koniec XX w. głównie w Stanach Zjednoczonych. Badania na organizmach ludzkich zawsze są ograniczone etyką, dlatego naukowcy rzadko decydują się na ich przeprowadzenie lub powtarzanie (np. wpływ nurkowań głębokich na przebieg ciąży w różnych jej stadiach), a wyniki i wnioski wyciągnięte do tej pory, uznaje się za podstawę w rekomendacjach podejmowania nurkowych aktywności.
Pomijając kwestie osobnicze, nie da się niestety zaprzeczyć temu, że organizm kobiety różni się od organizmu mężczyzny. Inna gospodarka hormonalna ma tu bardzo duże znaczenie, podobnie jak zabiegi kosmetyczne, czy chirurgiczne.
CHOROBY DEKOMPRESYJNE
Pierwszym problemem, który wzięto pod rozwagę i który jest stosunkowo najlepiej zbadany, jest problematyka chorób dekompresyjnych. W przypadku zdrowych kobiet i mężczyzn nie znaleziono korelacji między płcią a częstością występowania DCI. Tym niemniej, w przypadku kobiet, gdy w grę wchodzą doustne środki antykoncepcyjne, a tym bardziej w połączeniu z paleniem tytoniu, częstość ich wystąpienia znacznie się zwiększa. Nie jest to nic zaskakującego ani definitywnie związanego wyłącznie z nurkowaniem. Ryzyko łączenia nikotyny z doustną antykoncepcją jest szeroko opisane na każdej ulotce takich środków, a lekarz przepisujący je zawsze pyta o palenie. Jednak środowisko, w którym znajdziemy się podczas nurkowania może sprawić, że potencjalne zagrożenie stanie się bardziej realne. Niewielką korelację zaobserwowano również w zależności od dnia cyklu. Pojawia tu kwestia częstotliwości wystąpienia objawów DCI oraz ich nasilenia.
W 2006 r. Marguerite St. Leger Dowse przeanalizowała informacje z ponad 50 000 nurkowań i 11 000 cykli menstruacyjnych u 570 kobiet. Okazało się, że najczęstsze problemy z nurkowaniem wystąpiły w pierwszym tygodniu 28-dniowego cyklu, a najniższe ryzyko w trzecim jego tygodniu. Mechanizm ryzyka wystąpienia choroby dekompresyjnej w cyklu menstruacyjnym nie jest znany, ale wahania hormonalne mogą być potencjalnym czynnikiem podwyższającym je.
ANTYKONCEPCJA
Tymczasem doustna antykoncepcja hormonalna jest jedną z najpopularniejszych metod stosowanych przez kobiety. Jednocześnie jednak obarczoną wadą: wykazano, że tabletki antykoncepcyjne mogą znacznie zwiększyć ryzyko powstawania zakrzepów krwi powodujących udar, zawał serca, zakrzepicę żył głębokich (zakrzepy w nogach) i zatorowość płucną (zakrzepy w płucach). Najbardziej narażone znów są tu kobiety palące. Podczas gdy w przypadku kobiet poniżej 25 r.ż., niepalących, stosujących pigułki antykoncepcyjne nie zwiększa się ryzyko wystąpienia zakrzepicy w porównaniu z kobietami niepalącymi, które nie stosują pigułek antykoncepcyjnych, u kobiety palących ryzyko wystąpienia tych chorób jest znacznie wyższe. Tym niemniej trzeba pamiętać, że „przypadkowo” dobrane środki mogą wyrządzić tę samą szkodę również bez kontekstu tytoniowego.
CIĄŻA I PORÓD
Badania i dane dotyczące nurkowania w ciąży są przede wszystkim dość stare. Te, o których można wspomnieć, to badania Melvina D. Boltona z 1980 r., które dowodziły, że płody nurkujących matek deformowały się w wyniku warunków ciśnieniowych. W 2006 r. St. Leger Dowse opublikowała w Obstetrics and Gynecology dane retrospektywne z lat 1990-1992 i dane prospektywne z lat 1996-2000 dotyczące 129 kobiet, które kontynuowały nurkowanie, celowo lub nieumyślnie, podczas ciąży. Obejmowały one 1465 nurkowań podczas 157 ciąż. Warto zauważyć, że podczas gdy w latach 1990-1992 tylko 65% kobiet przestało nurkować w pierwszym trymestrze ciąży, w latach 1996-2000 liczba ta wzrosła do 90%. W całej populacji samoistne poronienia stanowiły 14%, a wskaźnik poważnych wad wrodzonych wyniósł 2,7%, co jest zbliżone do odsetka u osób, które nurkowały nie będąc świadomymi ciąży.
Istnieją też inne, niezwiązane z dekompresją problemy z nurkowaniem podczas ciąży. Ciąża powoduje zwiększenie i zatrzymanie wody w organizmie oraz obrzęk błon śluzowych. Dwie trzecie kobiet ma nudności i wymioty lub „poranne mdłości” we wczesnym etapie ciąży. Dodatkowo, bardzo częsty jest u nich refluks żołądkowy (zgaga).
Rekomenduje się, by po porodzie pochwowym kobieta powstrzmała się od nurkowania przez 21 dni, aby dać czas na zamknięcie szyjki macicy i zmniejszyć ryzyko wystąpienia infekcji. Po cesarskim cięciu większość położników zaleca powstrzymanie się od nurkowania przez 4-6 tygodni.
Również nurkowania podczas karmienia piersią są obarczone ryzykiem kolonizacji bakterii morskich na skórze, co skutkuje zwykle zapaleniem sutka u matki i biegunką bakteryjną u niemowlęcia.
CHIRURGIA PLASTYCZNA – IMPLANTY
W latach 80. XX w., gdy energicznie zaczęła się rozwijać medycyna estetyczna i chirurgia plastyczna, rozpoczęto badania nad wpływem ciśnienia na solne i silikonowe implanty. Badania prowadzone przez dr. Richarda Vann’a z Duke University Medical Centre wykazały, że pomimo zmiany objętości (1–4%) nie zachodziło niebezpieczeństwo pęknięcia. Tym jednak, czego warto unikać w takiej sytuacji, są pasy mocujące, oplatające klatkę piersiową na wysokości piersi. Implanty solne okazały się być neutralnymi pod względem wyporności, podczas gdy silikonowe są cięższe. Po operacji powiększenia piersi zaleca się, odczekanie 4–6 tygodni przed powrotem do nurkowania i unikanie zakładania ciasnych pasków naramiennych na implanty, aby uniknąć nadmiernego nacisku.
OSTEOPOROZA I MENOPAUZA
22% nurkujących kobiet, wykonujących więcej niż osiem nurkowań rocznie, ma 55 lat lub więcej. W okresie menopauzy kobiety są znacznie bardziej niż mężczyźni zagrożone osteoporozą z powodu niższej wyjściowej gęstości kości, oraz utraty estrogenu, co przyspiesza tempo demineralizacji kości. Średni wiek wejścia w okres menopauzy wynosi 50 lat (przeciętnie między 45 a 55 rokiem życia), wtedy też następuje utrata masy kostnej. Demineralizacja kości staje się bardziej widoczna ok. 60–70 r. ż., a częstość złamań rośnie ok. 70–75 r. ż. Mimo, że istnieją już skuteczne metody suplementacji i leczenia, kobiety z osteoporozą powinny zachować ostrożność w chodzeniu podczas noszenia butli z akwalungiem, ze względu na zwiększone ryzyko urazów i złamań.
WNIOSKI
- Kobiety są bardziej narażone na choroby dekompresyjne w pierwszym tygodniu ich miesiączki.
- Zwiększone ryzyko choroby dekompresyjnej dla kobiety stosującej doustne środki antykoncepcyjne jest niejasne.
- Kobiety, zwłaszcza te stosujące doustne środki antykoncepcyjne, są znacznie bardziej narażone na ryzyko zdrowotne, jeśli palą.
- Kobieta-nurek powinna przerwać nurkowanie, gdy tylko dowie się lub podejrzewa, że jest w ciąży.
- Implanty piersi mogą puchnąć podczas przechodzenia ze środowiska hiperbarycznego (nurkowanie) do hipobarycznego (podróż samolotem), ale nie na tyle, aby ryzykować pęknięcie.
- Osteoporoza wraz z wiekiem może narażać kobiety na złamania kompresyjne kręgosłupa.
- Zdrowie sercowo-naczyniowe jest tak samo ważne dla kobiet, jak i dla mężczyzn.
Pomimo tego, że omówione zostały kwestie dotyczące kobiet pamiętajmy, że każdy nurek niezależnie od płci, powinien zachować czujność w kontrolowaniu czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Regularne kontrole ciśnienia krwi i poziomy cholesterolu, badania przesiewowe i leczenie cukrzycy oraz unikanie palenia, nie wspominając o ćwiczeniach i kontroli masy ciała to dla organizmu nurka to samo, co regularne kontrole sprzętu: butli, automatów, komputerów.
PS. Jeśli dotarłeś do świeższych danych na ten temat, daj nam znać w komentarzu, chętnie zapoznamy się z nimi i doprecyzujemy informacje.
Źródła:
https://gue.com/blog/tech-sisterhood-under-pressure/
Czynniki ryzyka nurkowania, tworzenie się pęcherzyków gazu i choroba dekompresyjna w nurkowaniu rekreacyjnym SCUBA: Analiza bazy danych DAN Europe DSL
https://www.diversalertnetwork.org/medical/faq/Breast_Implants
https://europepmc.org/article/MED/7423656
Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. Do 2020 r. sekretarz redakcji czasopisma „Szkło i Ceramika” (ICiMB, SITPMB). Zafascynowana szkłem i ceramiką w każdym aspekcie ich powstawania i wykorzystania, w tym historycznymi technikami i technologiami wytwarzania, zdobienia i łączenia z innymi materiałami. Obecnie prowadzi własny portal Szklo-Ceramika.ONLINE i angażuje się w projekty tematyczne
-
Olgahttp://www.scubalife.eu/author/olga/
-
Olgahttp://www.scubalife.eu/author/olga/
-
Olgahttp://www.scubalife.eu/author/olga/
-
Olgahttp://www.scubalife.eu/author/olga/
An IT network engineer by profession. A passionate diver. Active diving instructor and EFR (Emergency First Response & Secondary Care) instructor. Technical diver TDI Advanced Trimix Open Circuit and X-CCR Normoxic Trimix. Closed circuit diving enthusiast.
Z zawodu inżynier sieci informatycznych. Z zamiłowania płetwonurek. Czynny instruktor nurkowania oraz instruktor EFR (Emergency First Response & Secondary Care). Nurek techniczny TDI Advanced Trimix Open Circuit i X-CCR Normoxic Trimix. Entuzjasta nurkowania na obiegu zamkniętym na X-CCR.
-
Arturhttp://www.scubalife.eu/author/artur/
-
Arturhttp://www.scubalife.eu/author/artur/
-
Arturhttp://www.scubalife.eu/author/artur/
-
Arturhttp://www.scubalife.eu/author/artur/
11 lat temu w swojej książce ” Nurkująca kobieta” opisałam większość problemów, które dotyczą nurkujących kobiet, a które zostały opisane w tym artykule. Koledzy nurkowie, lekarze , na moją prośbę, wypowiedzieli się na tematy nas w nurkowaniu dotyczące, na które pozwalała ich wiedza. Miesiąc po publikacji mojej książki ukazało się obszerne opracowanie w j. angielskim, oparte na wieloletnich badaniach na nurkujących kobietach, która potwierdziło chyba wszystkie moje spostrzeżenia. Na polskim rynku ” Nurkująca kobieta” to w dalszym ciągu jedyne tak szerokie opracowanie tego tematu.
Dorota Łeweć
Bardzo dziękujemy za odzew. Przyznam, że jak na 11 lat, to niewiele się zmieniło w tej kwestii, a trochę szkoda, bo ten sport przestał być już „sportem męskim”.