Słownik

Ciśnienie parcjalne

Inna nazwa to ciśnienie cząstkowe. Ciśnienie parcjalne to ciśnienie jakie będzie wywierał składnik mieszaniny gazów gdyby sam zajmował całą objętość mieszaniny przy zachowanej temperaturze. Dla przykładu: powietrze jest mieszaniną tlenu i azotu (dla uproszczenia przyjmiemy, że powietrze to mieszanina tylko tych dwóch gazów) w stosunku 21% do 79%. Na powierzchni, czyli pod ciśnieniem 1 atm, ciśnienie parcjalne tlenu będzie wynosiło 0.21atm. Na głębokości 30m (ciśnienie otoczenia 4 atm) ciśnienie parcjalne tlenu będzie wynosiło 4*0.21 = 0.84 atm. Na tej samej głębokości ciśnienie parcjalne azotu będzie wynosiło 3,16 atm.

Nitrox

Mieszanka oddechowa ze zwiększoną ilością tlenu. Przyjęto uważać za mieszanki Nitrox gazy, gdzie ilość tlenu przekracza 21%, jednak w praktyce spotykane są mieszanki od 28% w górę. Aby rozpocząć korzystanie z gazów Nitrox należy ukończyć kurs Enriched Air Diver (lub odpowiednik w innej organizacji). Pozwoli on na bezpieczne nurkowania na mieszankach do 40% tlenu.

TMX – Trimix

Trimix to mieszanka trzech gazów. Z reguły są to tlen, azot oraz gaz szlachetny (najczęściej hel). Stosowana jest w nurkowaniach technicznych, na głębokości poniżej 50 metrów.

MOD

Maximum Operating Depth – maksymalna głębokość operacyjna na jaką można zanurkować bez przekroczenia założonego dopuszczalnego ciśnienia parcjalnego tlenu. Należy przyjąć, ze maksymalne dopuszczalne ciśnienie parcjalne tlenu nie może przekraczać 1.4at, zaś maksymalne ciśnienie awaryjne nie może być wyższe niż 1.6at.

SAC – Surface Air Consumption

Wskaźnik zużycia gazu w przeliczeniu na zużycie tego gazu na powierzchni. Przyjmuje się, że średni SAC nurka rekreacyjnego to 15-20l/min. Wartości poniżej 15l/min dowodzą praktycznej znajomości dobrych technik oddychania. Jednak SAC zbyt niski (poniżej 10 l/min.) może powodować groźne dla zdrowia zjawisko retencji CO2. Retencji można przeciwdziałać stosując właściwą technikę wdechów i wydechów. Wydech powinien być głęboki – bez wstrzymywania. Z drugiej strony SAC o wartości powyżej 30l/min wskazuje na niedoświadczonego nurka, na kłopoty z oddechem lub na… zbyt dużą ilość balastu (uwaga: komputery liczą SAC w oparciu o dane spadku ciśnienia. Oznacza to, ze przeciążony nurek pompuje swój BCD ponad miarę. W tym przypadku SAC będzie dużo wyższy niż przewiduje norma.

CNS

CNS to atak toksyczności tlenowej – ostre zatrucie tlenem, postać mózgowa (znany też jako efekt Paula Berta). Występuje bez ostrzeżenia po przekroczeniu dopuszczalnej granicy ciśnienia parcjalnego tlenu w mieszance oddechowej. CNS to zatrucie ostre – mózgowe. Atak toksyczności tlenowej objawia się drgawkami (tak jak w przypadku padaczki). Podczas takiego ataku nurek nie kontroluje swoich odruchów więc najczęściej śmierć następuje w wyniku utonięcia po wypluciu automatu. CNS towarzyszą konwulsje, nudności, zaburzenia wzroku i słuchu, zawroty głowy i skurcze mięśni.
Na tym (dość drastycznym) filmie pokazano eksperyment wykonany przez US Navy w latach 40’tych ubiegłego wieku, dotyczący wrażliwości ludzkiego organizmu na tlen pod zwiększonym ciśnieniem.

OTU

Oxygen Tolerance Unit – Zatrucie przewlekłe tlenem w postaci płucnej. Wywołane jest długotrwałą (kilkudniową) ekspozycją na tlen pod zwiększonym ciśnieniem. Podczas oddychania mieszankami o podwyższonej ilości tlenu należy monitorować ilość przyjętej dawki OTU. Jedna jednostka to ekspozycja na tlen o ciśnieniu parcjalnym 1 at przez jedną minutę. OTU można wyliczyć też wzorem:

OTU = t * [(PpO2-0.5)*2] ^ 0.83

OLF

Oxygen Limit Fraction to parametr pozwalający nurkowi śledzić poziom ekspozycji tlenowej podczas nurkowań (z reguły na mieszankach wzbogaconych). Bazuje on na dwóch parametrach CNS Toxity i OTU – Oxygen Tolerance Unit, które śledzone są przez komputer nurka. W ten sposób po nurkowaniu, każdy wie w jakim przedziale okna toksyczności tlenowej się znajduje.

DCS – decompression sickness

Choroba dekompresyjna

DCI – choroby ciśnieniowe

Nie wolno mylić pojęć DCI i DCS lub stosować ich zamiennie gdyż DCS jest podzbiorem DCI.